overzicht
producten&diensten

Van trema naar streepje

Het probleem van deze regel is, dat een klein deel van de woorden die onder het trema-regime vielen, nu onder het streepjesregime vallen. Maar er blijven tremawoorden over, en er zijn woorden die om andere redenen al een streepje hebben.

Dicteewoorden
Z
ij keek poëtisch de tweeëntwintig zee-eenden na, die zo-even de begroeiing voorbijzwommen. Hij las geërgerd het commentaar op de financiële ontwikkelingen in de bio-industrie.

 

Regel:
Wanneer in een samenstelling met een aantal opeenvolgende klinkers verwarring over de uitspraak kan ontstaan, worden de samenstellende woorden met een streepje gescheiden

Wanneer je de woorden zee en eend aan elkaar plakt, heb je een probleem: zeeeend klinkt alleen in een stripboek.
Het punt waar de zee ophield en de eend begon, werd voorheen aangegeven met een trema: zeeëend.
De nieuwe spelling gebruikt een streepje om de grens tussen zee en eend aan te geven: zee-eend.

Zo spellen we ook: mee-eten, na-apen en zo-even.

Maar blijft het poëzie, geërgerd en financiën, want dat zijn geen samenstellingen.

Uitzondering:
Delen van uitgeschreven getallen worden met een trema gescheiden

Volgens de regel moet we de samenstelling twee + en + twintig spellen als twee-entwintig, maar omdat getallen van deze regel uitgezonderd zijn, spellen we als vanouds tweeëntwintig.

Sputter, sputter

·    Je moet wel weten wat een samenstelling is.
(Twee of meer woorden aaneengeschreven die ook los gebruikt kunnen worden.)

·    En wat is een afleiding?
(Een afleiding is een woord met een voor- of achtervoegsel dat niet zelfstandig -los- gebruikt kan worden: geërgerd is een “ge- afleiding” van ergeren, net als geofferd dat van offeren is.
Verwarrend kunnen homoniemen zijn, woorden die wel gelijk lijken, maar dat niet zijn: haar en bank bijvoorbeeld. De ge in geërgerd is een ander dan de ge in  Ge kunt me nog meer vertellen manneke.”)

·    Let op de uitzonderingen in de trema-regels:
- woorden die eindigen op -achtig krijgen geen trema:
zebra-achtig;
- hoewel het geen zelfstandige woorden zijn, krijgen bio-, micro-, macro-, mini-, multi- en neo- geen trema maar een streepje:
bio-industrie;
- Latijnse en Franse uitgangen krijgen geen trema: petroleum;
- woorden met drie klinkers waaronder een i krijgen niet altijd een trema: begroeiing;
- woorden die afgebroken worden, verliezen hun trema: co-
ordinatie.

 

      

 


 mailto:postbus@ppintaal.nl

© PP in taal 2001